Probiotyki definiuje się jako żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach przynoszą korzyści zdrowotne gospodarzowi.
Omówienie
Przewód pokarmowy człowieka jest siedliskiem złożonej społeczności mikroorganizmów, głównie bakterii, które mogą mieć zarówno szkodliwy, jak i korzystny wpływ na zdrowie człowieka.
Różnorodność, skład i konsystencja mikrobioty jelitowej odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu równowagi jelitowej. Zaburzenia mikrobioty jelitowej, wywołane modyfikacjami stylu życia, zmianami w diecie lub ekspozycją na antybiotyki, mogą predysponować osoby do różnych chorób i zaburzeń metabolicznych. Sugeruje się, że podawanie probiotyków może zrównoważyć te zaburzenia, ponieważ wprowadzone do organizmu bakterie mają potencjał do przejściowej integracji z mikrobiomem jelitowym. Probiotyki są definiowane jako żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach przynoszą korzyści zdrowotne gospodarzowi. Odgrywają one kluczową rolę w zapewnieniu równowagi i odporności mikrobioty.
Warto zauważyć, że gatunki Lactobacillus i Bifidobacterium obejmują większość powszechnie stosowanych szczepów probiotycznych. Dostępne na rynku szczepy probiotyków są dostępne w postaci suplementów lub jako składniki zarówno fermentowanych, jak i niefermentowanych produktów mlecznych i niemlecznych, takich jak soki owocowe lub produkty zbożowe.
Skrupulatny dobór szczepów jest najważniejszy przy opracowywaniu produktów probiotycznych. Pozwala zapewnić zgodność ze standardami technicznymi, zdrowotnymi i bezpieczeństwa mikrobiologicznego. Potencjalne mechanizmy prozdrowotne przypisywane probiotykom obejmują łagodzenie objawów nietolerancji laktozy, modulację reakcji immunologicznej, wzmocnienie integralności nabłonka i przeciwdziałanie mikroorganizmom patogennym.
Badania wykazały, że probiotyki mogą zwiększać wydajność niektórych bakterii jelitowych i wpływać na wytwarzane przez nie konkretne substancje chemiczne. [1.1]
Jak działają
Ludzki układ pokarmowy jest siedliskiem różnorodnych mikroorganizmów, w tym bakterii, archeonów, wirusów, grzybów i pierwotniaków. Ten zbiór, zwany mikrobiotą jelitową, ma wpływ na zdrowie i choroby.
Probiotyki działają głównie w układzie pokarmowym, potencjalnie modyfikując skład mikrobioty jelitowej. Ich wzorce kolonizacji różnią się w zależności od środowiska panującego w jelitach, szczepu probiotycznego i konkretnego obszaru układu pokarmowego.
Probiotyki działają poprzez mechanizmy ogólne, swoiste dla konkretnych gatunków i szczepów. Zasadniczo mogą one hamować rozwój szkodliwych drobnoustrojów, wytwarzać korzystne związki, takie jak krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, i obniżać pH w okrężnicy. Na poziomie gatunkowym funkcje te obejmują między innymi:
- produkcję witamin,
- wzmocnienie bariery jelitowej
- i neutralizację toksyn.
Niektóre działania swoiste dla konkretnych szczepów, obecnych w ograniczonej liczbie probiotyków, wpływają na reakcję immunologiczną i mogą mieć wpływ na układ hormonalny i nerwowy. Ze względu na te różnorodne funkcje probiotyki mogą mieć szeroki wpływ na zdrowie i choroby.
Skuteczność probiotyków różni się w zależności od gatunku i szczepu, co sprawia, że konieczne jest ich wyszczególnienie w wytycznych klinicznych lub badawczych. Łączenie danych z różnych badań nad probiotykami bez ich rozróżnienia może prowadzić do wypaczonej interpretacji ich skuteczności i bezpieczeństwa. [2.1]
Różnica między „prebiotykiem” a „probiotykiem”
Zarówno prebiotyki, jak i probiotyki pełnią istotną funkcję w zdrowiu człowieka, choć działają w różny sposób. Probiotyki to żywe drobnoustroje występujące w określonych produktach spożywczych lub suplementach, które zapewniają różne korzyści zdrowotne. Z kolei prebiotyki pochodzą głównie z węglowodanów nieprzyswajalnych, zwłaszcza błonnika, i stanowią pożywkę dla pożytecznych bakterii w układzie pokarmowym.
Bakterie te, rozpatrywane łącznie, nazywane są florą jelitową lub mikrobiotą jelitową i wykonują wiele istotnych zadań w organizmie. Zrównoważone spożycie zarówno prebiotyków, jak i probiotyków pomaga zapewnić harmonijną równowagę tych bakterii, a tym samym wspierać prawidłową mikroflorę jelitową [3.1].
Skład
Probiotyki mogą zawierać różnorodne mikroorganizmy. Bakterie z grup Lactobacillus i Bifidobacterium należą do najbardziej powszechnych.
Probiotyki kategoryzuje się na podstawie ich unikatowych szczepów, obejmujących rodzaj, gatunek, podgatunek (w stosownych przypadkach) i kod alfanumeryczny szczepu. Siedem podstawowych rodzajów drobnoustrojów powszechnie wykorzystywanych w ofercie probiotyków to Lactobacillus, Bifidobacterium, Saccharomyces, Streptococcus, Enterococcus, Escherichia i Bacillus. [2.2]
| Rodzaj | Gatunek | Podgatunek | Oznaczenie szczepu | Nazwa szczepu |
| Lactobacillus | Rhamnosus | Brak | GG | LGG |
| Bifidobacterium | Animalis | Lactis | DN-173 010 | Bifidus regularis |
| Bifidobacterium | Longum | Longum | 35624 | Bifantis |
Bezpieczeństwo
Drobnoustroje stosowane jako probiotyki są w większości naturalnie obecne w ludzkim organizmie, dzięki czemu probiotyczną żywność i suplementy można zazwyczaj bezpiecznie spożywać.
Niektóre osoby mogą jednak doświadczyć reakcji alergicznych lub łagodnych dolegliwości żołądkowych, takich jak rozstrój żołądka, biegunka i wzdęcia, gdy zaczynają je stosować. Warto zauważyć, że niektóre osoby powinny zachować ostrożność podczas stosowania suplementów probiotycznych.
Istnieje potencjalne ryzyko zakażenia u osób z osłabionym układem odpornościowym, takich jak osoby poddawane chemioterapii, osoby w stanie krytycznym lub takie, które niedawno przeszły operację. [5.1]
Dieta
Żywność fermentowana podlega procesowi opartemu na rozroście i metabolizmie różnych żywych kultur drobnoustrojów, dzięki czemu jest bogata w żywe i potencjalnie korzystne mikroorganizmy. Chociaż niektóre produkty spożywcze, takie jak chleb na zakwasie i ogórki kiszone kupowane w sklepach, są poddawane obróbce po fermentacji i nie zawierają żywych kultur w spożywanej formie, inne, takie jak dostępne na rynku jogurty, często zawierają probiotyczne mikroorganizmy, takie jak Lactobacillus bulgaricus i Streptococcus thermophilus.
Chociaż wiele fermentowanych produktów spożywczych, w tym jogurt, zawiera żywe mikroorganizmy, które pozostają aktywne w okresie przydatności produktu do spożycia, mogą one nie przetrwać podróży przez żołądek i mogą zostać rozłożone w jelicie cienkim. Z drugiej strony prawdziwe szczepy probiotyczne znajdujące się w jogurtach i żywności tego typu mogą przetrwać to przejście.
Niektóre fermentowane produkty spożywcze, takie jak sery, kimchi, kombucha, kapusta kiszona, miso, ogórki kiszone i surowy niefiltrowany ocet jabłkowy, zawierają żywe kultury bakterii, ale mogą nie zawierać sprawdzonych mikroorganizmów probiotycznych. Z kolei niektóre niefermentowane produkty, takie jak mleko, soki, płatki zbożowe i niektóre preparaty, zawierają dodane drobnoustroje. Zaliczenie tej żywności do probiotyków zależy od ilości mikroorganizmów obecnych w momencie spożycia, ich zdolności do przetrwania procesu trawienia oraz wpływu na zdrowie poszczególnych gatunków i szczepów. [2.3]
Suplementy
Suplementy probiotyczne są dostępne w wielu formach, takich jak pokarmy, napoje, kapsułki, proszki i krople. Czasami suplementy te mogą być łączone z prebiotykami, które są złożonymi węglowodanami odżywiającymi mikroorganizmy jelitowe. Zasadniczo prebiotyki, takie jak inulina, pektyna i skrobia oporna, działają jako „pożywienie” dla pożytecznych bakterii i mają pozytywny wpływ na ich zdrowie oraz dobrostan. Suplement zawierający zarówno elementy probiotyczne, jak i prebiotyczne nazywany jest synbiotykiem. [5.2]
Przy wyborze probiotycznego suplementu diety należy wziąć pod uwagę następujące kwestie [6.1]:
- obecność aktywnych kultur.
- różnorodność gatunków bakterii: połączenie wielu probiotyków zazwyczaj zapewnia większą skuteczność.
- odpowiednie stężenie bakterii: mierzone w jtk (jednostkach tworzących kolonie). Wskazuje potencjał bakterii do tworzenia kolonii.
Liczne szczepy probiotyczne pochodzą od gatunków tradycyjnie występujących w żywności, którą można bezpiecznie spożywać, lub od drobnoustrojów zamieszkujących zdrowy układ trawienny. Powszechnie uznane gatunki probiotyczne są ogólnie uważane za bezpieczne – takie jak te z grupy Lactobacillus (w tym acidophilus, casei, fermentum, gasseri, johnsonii, paracasei, plantarum, rhamnosus i salivarius) oraz z grupy Bifidobacterium (takie jak adolescentis, animalis, bifidum, breve i longum) – są ogólnie uważane za bezpieczne. [2.4]
Wiadomości do zapamiętania
Przewód pokarmowy człowieka zawiera różnorodne mikroorganizmy, zarówno mające korzystny wpływ, jak i potencjalnie szkodliwe. W stanie równowagi mikroorganizmy te pomagają zachować zdrowie jelit. Jednak zmiany spowodowane czynnikami takimi jak dieta, styl życia lub antybiotyki mogą zakłócić tę równowagę, a potencjalnie prowadzić do problemów ze zdrowiem. Probiotyki, definiowane jako żywe mikroorganizmy, które zapewniają korzyści zdrowotne, gdy są spożywane w odpowiednich ilościach, mogą pomóc przywrócić tę równowagę.
Najpopularniejsze probiotyki należą do gatunków Lactobacillus i Bifidobacterium. Chociaż są one naturalnie obecne w różnych produktach spożywczych, ich wersje komercyjne są dostępne w produktach fermentowanych i suplementach. Probiotyki różnią się od prebiotyków, które są składnikami diety odżywiającymi pożyteczne bakterie.
Przy wyborze probiotyku należy zachować ostrożność i wziąć pod uwagę takie czynniki jak aktywne kultury, różnorodność bakterii i ich stężenie.
Zasadniczo większość probiotyków, zwłaszcza tych pochodzących z tradycyjnie bezpiecznych pokarmów, uważa się za bezpieczne, ale określone populacje powinny zachować ostrożność przed ich spożyciem.
Poznaj produkty Dicoflor®stosowane przy antybiotykoterapii
Podczas przyjmowania antybiotyków warto zadbać o utrzymanie prawidłowej mikroflory jelitowej. Sprawdź jak marka Dicoflor®może Cię w tym wspomóc.
Dicoflor® IBSIUM
Wspieraj działanie swojego układu pokarmowego z Dicoflor® IBSIUM. Badania potwierdzają, że aż 96% konsumentów potwierdza poprawę komfortu jelitowego podczas stosowania szczepu zawartego w Dicoflor® IBSIUM.6
Dicoflor®baby
W trakcie antybiotykoterapi sięgnij po Dicoflor®w kroplach. Preparat zawiera tylko 2 składniki: olej kukurydziany i żywe kultury bakterii. Sprawdzona kompozycja zapewnia bezpieczeństwo podania maluchowi.
Dicoflor®3 saszetki
Wymieszaj żywe kultury bakterii z mlekiem dla niemowlęcia i podaj je w buteleczce malucha. Pozwól, by w znany sobie sposób przyjął porcję naturalnych żywych kultur bakterii Dicoflor®. To wygodna forma Dicoflor®dla rodzica i dziecka!
Dicoflor®6 w kapsułkach
Jedna kapsułka Dicoflor®6 to aż 6 miliardów żywych kultur bakterii Lactobacillus rhamnosus GG! To szczep bakterii, który wzbogaca naturalną florę bakteryjną jelit już od pierwszego stosowania.
Poradniki
Żywe kultury bakterii - pomoc przy antybiotykoterapii
Sprawdzonym postępowaniem podczas antybiotykoterapii zalecanym przez lekarzy jest przyjmowanie żywych kultur bakterii w celu przywrócenia równowagi mikroflory jelita.
Jak nie zarażać innych?
Aby ograniczyć przenoszenie infekcji – zarówno tych wywołanych przez wirusy, jak i bakterie – trzeba przestrzegać kilku prostych reguł. Nie mają one powabu medycznych newsów, ale są niewymagającymi, tanimi i dostępnymi dla wszystkich metodami, które mogą uchronić nas, naszych bliskich i osoby z naszego otoczenia w szczególnie infekcyjnym okresie jesienno-zimowym.
Odporność u najmłodszych
Dziecięcy układ odpornościowy jest bardziej narażony na infekcje, niż u osoby dorosłej, dlatego należy wspomóc odporność najmłodszych.